در سالهای اخیر، حضور فیلترهای زیبایی در شبکههای اجتماعی زندگی ما را حسابی تغییر داده است. دیگر کافی است یک عکس از خودمان بگیریم و با زدن یک دکمه، پوستی بدون لک، چهرهای ظریفتر، چشمهایی درشت و حتی لبخندی زیباتر داشته باشیم. این فیلترها کاری میکنند که ظاهرمان در عکسها خیلی متفاوتتر و حتی بهتر از واقعیت به نظر برسد. اما نکته مهم اینجاست؛ وقتی هر روز خود و دیگران را با این تصاویر دستکاری شده میبینیم، کمکم باورمان درباره زیبایی تغییر میکند. بهویژه نوجوانان و جوانان که دوست دارند مورد توجه قرار بگیرند و تأیید دیگران را کسب کنند، تحت تأثیر این تصاویر غیرواقعی قرار میگیرند و فکر میکنند باید حتما بینقص و شبیه آنچه فیلترها نشان میدهند باشند.
شاید همین موضوع باعث شود وقتی خودمان را در آینه میبینیم، احساس کنیم کافی نیستیم و از ظاهرمان راضی نباشیم. این نارضایتی در بسیاری از مواقع باعث کم شدن اعتماد به نفس، خجالت کشیدن از بدن و حتی ترس از نشان دادن چهره اصلیمان میشود. این احساسات منفی در بعضی موارد به مشکلات جدیتر مثل اختلالات خوردن منجر میشود. مثلاً بعضیها برای لاغر شدن بیش از حد غذا خوردن را کنار میگذارند (بیاشتهایی)، یا به پرخوری و روشهای ناسالم برای کاهش وزن مثل خوردن داروهای لاغری روی میآورند.
حتی یک پدیده جدید به نام “Snapchat Dysmorphia” پدید آمده است؛ یعنی بعضی افراد، مخصوصاً نوجوانان، آنقدر به تصاویر فیلترشده وابسته میشوند که دوست دارند در دنیای واقعی هم دقیقاً شبیه همان عکسهای ادیتشده باشند. برای همین گاهی سراغ عملهای زیبایی افراطی یا روشهای خطرناک دیگر میروند. این چرخه مقایسه خود با تصاویر غیرواقعی و تلاش برای رسیدن به زیبایی ایدهآل فیلترها، نه تنها آرامش روان را از ما میگیرد، بلکه میتواند به مشکلات جسمی و ذهنی جدی منجر شود.
پس راه حل چیست؟ اول باید بدانیم خیلی از آنچه در شبکههای اجتماعی میبینیم واقعی نیست. نباید ظاهر خودمان را با تصاویر فیلترشده دیگران مقایسه کنیم. یادمان باشد هر کسی ویژگیهای خاص خودش را دارد و زیبایی واقعی در متفاوت بودن و پذیرش خود است. اگر دیدیم این مقایسه و تصاویر فیلترشده حال ما را خراب میکند، ترس یا خجالت از بدن داریم یا فکر میکنیم نیاز به تغییر شدید داریم، بهتر است درباره احساسمان با یک مشاور یا روانشناس صحبت کنیم. خودمان را همانطور که هستیم بپذیریم و به سلامت روان و جسممان اهمیت بدهیم.