یکی از آنها که به (زندانه برنجه) یا (برنجه درگاهی)  معروف است دارای دهانه بیضی شکل با قطر بزرگ 100 متر و قطر کوچک 50 متر بوده و عمق آن حدود 70 متر می‌باشد که دریاچه‌ای عمیق با آب سرد گاز کربنیک‌دار در آن وجود دارد.

این پدیده دیواره بلندی است که از لایه‌های نازک تروارتن نواری تشکیل شده است و پایین رفتن از این دیواره بدون تجهیزات صخره‌نوردی ممکن نیست. احتمالا وجود آبهای گاز کربنیک‌دار در ته دهانه این چشمه باعث خوردگی بیشتر دیوار شده و قطر آن را بیشتر ساخته است.

در شمال زندان برنجه دهانه یک چشمه در حال خشک شدن دیده می‌شود که قطرآن زیاد نیست و از 10 متر تجاوز نمی‌کند. یک شکاف شمالی-جنوبی در شمال آن دیده می‌شود که در نگاه اول یک شکاف کلی بنظر می‌آید. این شکاف که به صورت یک دره به عمق 10 متر و عرض 4 متر دیده می‌شود، احتمالا مجرای خروج آب چشمه بوده که بصورت یک کانال زیرزمینی بوده و در اثر انحلال لایه‌های زیرین، بخش‌های بالایی فرو ریخته و دره‌ای عمیق تشکیل داده است.

زندان برنجه در 28 کیلومتری شمال شرقی شهرستان تکاب در روستای برنجه از دهستان چمن بخش تخت سلیمان واقع شده است و از نظر زمین‌شناسی، پیدایش مشابهی مثل دریاچه تخت و زندان سلیمان را دارد و آن محل نیز از انباشته شدن رسوبات آهکی به وجود آمده است.