
گردشگری خوراک یا گاستروتوریسم، شکل جدیدی از گردشگری فرهنگی است که به فرهنگ یک منطقه به ویژه از طریق ارزشهای هنری و سنتی آن، از جمله گردشگری در مناطق روستایی، با فعالیتهای خاص آن مانند: گردشگری کشاورزی و جشنوارههای خوراکی در فضای باز، میپردازد. گردشگری خوراک شناسی، به عنوان شکل متمایز گردشگری فرهنگی، مبتنی بر کشف سنتها و ارزشهای جوامع و نهادهای محلی است.
طبق تعریف ارائه شده توسط سازمان جهانی جهانگردی، گردشگری گاسترونومی شکلی از گردشگری است که در آن گردشگران و یا بازدیدکنندگان سفرهای خود را به طور جزئی یا کامل به منظور چشیدن غذاهای محلی و یا انجام فعالیتهای خوراک شناسی برنامهریزی میکنند. از دیدگاه ریشه شناسی، واژه گاسترنومی از یونانی باستان (gastér) به معنای «معده» و (nómos) به معنای «دانش» یا قانون گرفته شده است.
انسان تنها گونهای در جهان است که غذای خود را بر اساس هنجارها، باورها یا آداب و رسوم اجتماعی تهیه میکند. بنابراین غذا بخش اساسی هر فرهنگی است و میتواند انسانها را دور هم جمع کند و حس اجتماع را ایجاد نماید. به اشتراک گذاشتن یک وعده غذایی با دوستان و خانواده یک تجربه جهانیِ فراتر از مرزها، زبانها و فرهنگهاست. غذا داستان تاریخ، سنتها و ارزشهای مردم را بیان میکند و نگاهی اجمالی به شیوه زندگی آنها ارائه مینماید. وقتی در مورد غذای یک فرهنگ یاد میآموزید، درک عمیقتری از آن فرهنگ و افرادی که آن را تشکیل میدهند به دست میآورید و سفر و تجربه غذاهای مختلف در کشورهایی که آنها را ایجاد کردهاند، راهی فوقالعاده برای گسترش افقهای خود و غوطهور شدن در فرهنگهای جدید است.
در سالهای اخیر، غذاشناسی بسیار مورد توجه قرار گرفته و تحقیقات متعددی در این زمینه منتشر شده است. گاسترونومی یا غذاشناسی شناخت عوامل مرتبط با مصرف غذا و نوشیدنی در یک محل، منطقه یا کشور است و یکی از انگیزههای اصلی به شمار میرود که افراد را برای سفر به یک مقصد خاص تحت تأثیر قرار میدهد؛ بخصوص اگر غذاهای سنتی آن منطقه در فهرست میراث فرهنگی گنجانده شده باشد.
در جهان امروز مرزها در حال از بین رفتن است و مردم به دنبال فرهنگها و سبکهای مختلف زندگی هستند. به همین دلیل، علاقهمندی به ارزشهای فرهنگی انتزاعی و گردشگری گاسترونومی افزایش یافته است. گردشگری یکی از مهمترین بخشهای اقتصاد محلی و ملی است و گردشگری فرهنگی در قالب گردشگری خوراک، امیدی پررنگ برای رشد مناطق در حال توسعه ایجاد نموده است. ظرفیت این بخش از گردشگری نه تنها باعث ایجاد اشتغال در بخش خدمات میشود، بلکه زمینه ساز رشد و توسعه در کشاورزی، صنعت و سایر بخشها میگردد. بخصوص مناطق توسعه نیافته به نوعی در شاخههای گردشگری مزیت بیشتری دارند. زیرا اولاً افرادی که از مناطق دیگر میآیند عمدتاً مکانهای دور از شلوغی را ترجیح میدهند. دلیل دیگر این است که گردشگران مدرن به دنبال محصولات گردشگری منحصر به فرد و محلی میگردند. به همین دلیل مناطق توسعه نیافته میتوانند پتانسیل مهمی در توسعه گردشگری و از جمله گردشگری غذا داشته باشند. محصولات منحصر به فرد محلی، تصویر مناطق را تقویت میکند و گردشگری روستایی را توسعه می دهد؛ به این ترتیب که ابتدا بخش غذا و نوشیدنی و سپس سایر بخشها را فعال میکنند و بنابراین تأثیر مثبتی بر اشتغال و اقتصاد دارند. همچنین زمینه حفاظت از میراث فرهنگی مناطق را فراهم میکنند

