زادروز مردی از تبار قلم و تحقیق؛ رحیم رئیسنیا
بیستم شهریور ۱۳۱۹، تبریز میزبان تولد اندیشمندی شد که در آینده به یکی از چهرههای ماندگار تاریخنگاری معاصر ایران تبدیل میشد؛ رحیم رئیسنیا، پژوهشگر برجسته و نویسنده پرکار حوزه تاریخ و جغرافیای آذربایجان.
تحصیل در دانشسرای مقدماتی تبریز و سپس تدریس در روستاهای آذربایجان، آغاز راهی بود که او را به دانشگاه تبریز و تحصیل در رشته تاریخ و جغرافیا و نهایتاً ورود به دوره دکترای تاریخ رساند. این مسیر، نه صرفاً یک سیر علمی، که تعهدی عمیق به سرزمین مادری و فرهنگ آن بود.
رئیسنیا نه تنها نویسندهای خستگیناپذیر، بلکه مترجمی دقیق و پژوهشگری پرشور بود. بیش از ۴۰ عنوان کتاب تألیف و ترجمه از او منتشر شده که همگی به نوعی با تاریخ، هویت و جغرافیای سیاسی و فرهنگی ایران، بهویژه آذربایجان، در ارتباطاند. از جمله آثار شاخص او میتوان به «آذربایجان در سیر تاریخ ایران»، «ایران و عثمانی در آستانه قرن بیستم» و «کوراوغلو در افسانه و تاریخ» اشاره کرد؛ آثاری که امروز مرجع بسیاری از پژوهشگران تاریخ معاصر و مطالعات منطقهای به شمار میروند.
ترجمه آثار ادبی همچون «تبریز مهآلود» از محمد سعید اردوبادی یا مجموعهای از آثار یاشار کمال، چهرهای دیگر از فعالیتهای فرهنگی رئیسنیاست که نشان از شناخت عمیق او از ادبیات منطقه و نقش آن در بازتاب تاریخ دارد.
رحیم رئیسنیا، علاوه بر نگارش و ترجمه، همکاری مؤثری با نشریات فرهنگی همچون «آدینه» داشت و در دورهای نیز مسئولیت کتابخانه دانشسرای تبریز را برعهده داشت. اما آنچه جایگاه او را متمایز میکند، رویکرد ژرفنگر و متعهدانهاش به تاریخ است؛ نگاهی که از دل مردم و برای مردم برخاسته است.
زادروز این پژوهشگر برجسته، نه فقط یادآور تولد یک فرد، که تجلیل از اندیشهای پویا و وفادار به حقیقت است؛ اندیشهای که در مسیر شناخت هویت تاریخی ایران و آذربایجان، نقشآفرین بوده و خواهد بود.
