نطقی در ۱۱ شهریور ۱۲۹۹ در تبریز به دنیا آمد. دوران تحصیلات متوسطه را در آستارا گذراند و همان‌جا با نیما یوشیج، که در آن دوره به تدریس مشغول بود، آشنا شد. این آشنایی بر ذهن و نگاه ادبی نطقی تأثیر ماندگاری گذاشت. او در سال ۱۳۲۱ موفق به دریافت لیسانس حقوق از دانشگاه تهران شد و سپس برای ادامه تحصیل در مقطع دکترای حقوق قضایی راهی دانشگاه استانبول شد.

پس از بازگشت به ایران، در سال ۱۳۲۷ به استخدام شرکت نفت ایران-انگلیس درآمد و از سال ۱۳۳۰ به فعالیت در حوزه روابط عمومی این شرکت پرداخت؛ حوزه‌ای که تا آن زمان در ایران به شکل حرفه‌ای و علمی وجود نداشت. نطقی از نخستین کسانی بود که ضرورت تعریف این رشته را درک کرد و به آموزش و گسترش آن پرداخت.

در دهه ۱۳۵۰، با همکاری مؤسسه عالی روزنامه‌نگاری و روابط عمومی، به تألیف و تدریس پرداخت. کتاب تأثیرگذار مدیریت و روابط عمومی را در همان سال‌ها منتشر کرد. او مدتی را نیز در آمریکا به بررسی و مطالعه روش‌های آموزش روابط عمومی سپری کرد. در پایان دوران حکومت پهلوی، نطقی ریاست گروه آموزشی روابط عمومی را برعهده داشت.

پس از انقلاب، با حذف رشته روابط عمومی از نظام آموزشی، نطقی در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی به فعالیت ادامه داد. سرانجام، در نتیجه تلاش‌های او و دکتر کاظم معتمدنژاد، رشته علوم ارتباطات اجتماعی در سال ۱۳۶۸ دوباره در دانشگاه علامه راه‌اندازی شد.

نطقی همچنین از بنیان‌گذاران و همکاران دکتر جواد هیئت در انتشار نشریه «وارلیق» بود و در کنار کارهای علمی، در زمینه شعر و نثر، به‌ویژه در زبان‌های فارسی و ترکی، آثار متعددی خلق کرد. کتاب‌هایی چون یک‌ساعت با قاآنی، باورها و تبلیغات سیاسی، گناه‌های جوانی، جاده شراب و مجموعه شعرهای ترکی او از نمونه‌های این فعالیت‌ها هستند.

او در کنار همه دستاوردهای علمی و ادبی، الگویی از پیوند میان دانش، فرهنگ، خلاقیت و مسئولیت اجتماعی بود. نطقی در ۲۵ تیر ۱۳۷۸ در انگلستان درگذشت.

برای پاسداشت میراث علمی و آموزشی او، جایزه‌ای به نام دکتر نطقی پایه‌گذاری شده که در سطح ملی و بین‌المللی، به فعالان مؤثر در حوزه روابط عمومی اعطا می‌شود. از جمله برگزیدگان این جایزه می‌توان به دکتر کاظم معتمدنژاد (پدر ارتباطات نوین ایران)، دکتر علی‌اکبر جلالی (پدر فناوری اطلاعات در ایران) و جیمز گرانیگ (استاد ممتاز دانشگاه مریلند آمریکا) اشاره کرد.